Warto wiedzieć
Na czym polega przemoc finansowa?
Pieniądze są niezbędne do zaspokajania codziennych potrzeb, ułatwiają realizację marzeń, stanowią potężny oręż w zdobywaniu wpływów. Może być z nimi także związana przemoc finansowa polegająca na manipulowaniu bliskimi, by ograniczyć im możliwość normalnego funkcjonowania. Ofiarami są nie tylko osoby gorzej zarabiające od partnera, bywa, że to bezrobotny gnębi pracującego.
Dla harmonijnego rozwoju związku bardzo ważne jest wzajemne zaufanie, także w sprawach finansowych. Nie ma nic złego w tym, że jeden z partnerów zarabia więcej (nawet dużo więcej) niż drugi. Jeśli wspólnie decydują o wydawaniu pieniędzy, przeznaczają je na realizację wspólnych potrzeb, wszystko jest w porządku. Problem zaczyna się w momencie, gdy jedna ze stron zaczyna ściśle kontrolować wydatki drugiej, ogranicza jej możliwość swobodnego dysponowania pieniędzmi.
Niebezpieczne symptomy
Symptomy, które powinny stanowić ostrzeżenie można podzielić na dwie grupy. Pierwsza dotyczy osób, które można by nazwać „pasożytami” – nie potrafią sobie znaleźć stałej pracy, ciągle proszą partnera o wsparcie finansowe, nie wykazują troski o domowy budżet. Druga, to oznaki skłonności do nadmiernej kontroli drugiej strony – nieustanne wypytywanie o wydatki, ceny kupowanych produktów i wypominanie dokonanych zakupów. Pierwszym , pozornie wynikającym z troski, symptomem przyszłych kłopotów może być namawianie do rezygnacji z pracy, czy przekonywanie że dane zajęcie jest poniżej kwalifikacji partnera; zniechęcanie do dokształcania się, zdobywania nowych umiejętności, co może zapewnić agresorowi dominację finansową w związku.
Według psychologów pierwsze symptomy niebezpiecznych tendencji można dostrzec już na początku związku, ale ujawniają się one z całą mocą dopiero po nawiązaniu mocniejszych relacji, gdy sprawca czuje się już pewnie. Bywa, że ofiara przez długie miesiące nie dostrzega zaciskającej się wokół niej pętli i orientuje się w sytuacji dopiero wtedy, gdy jest już w pełni osaczona i manipulowana przez partnera. Ma on absolutny wpływ na to, co będzie jadła, w co się będzie ubierała, z kim będzie się spotykała. Uzależnienie często jest tak silne, że ofiara nie widzi szans na samodzielną egzystencję i decyduje się pozostawać w toksycznym związku.
Formy przemocy
Najczęściej spotykaną formą przemocy finansowej jest przejęcie przez jednego z partnerów całkowitej kontroli nad finansami – zarządza on domowym budżetem, decyduje absolutnie o wszelkich wydatkach, nakłania partnera na dokonywanie ryzykownych inwestycji i wydziela mu skromne „kieszonkowe”. Ofiara potulnie oddaje mu swoje wynagrodzenia będąc przekonana, że sprawca dobrze potrafi doskonale gospodarować domowym budżetem, zna się na inwestycjach. Z biegiem czasu poszkodowany dostrzega, że nie może dokonywać wydatków na coś, co sprawia mu przyjemność, że partner kontroluje z kim się spotyka i czyni nieuprawnione zarzuty o rozrzutność, ale nie potrafi tego przerwać.
Podobnie jak w przypadku ofiar przemocy fizycznej czy partnerów alkoholików, cały czas ma nadzieję, że rozmowa z partnerem sprawi, że on się zmieni, wierzy w jego zapewnienia, że dostrzega on swoje błędy.
Możliwa jest też sytuacja odwrotna, że to osoba żyjąca kosztem partnera zatruwa związek; nieustannie zapewnia o poszukiwaniu pracy, chęci znalezienie stałego zajęcia, ale w rzeczywistości nie robi nic w tym kierunku, trwoni pieniądze otrzymywane od pracującego. Skala manipulacji, umiejętność pokazywania, że inni nie doceniają jej umiejętności może być tak wielka, że osoba zatrudniona będzie żyła w poczuciu winy, że nie potrafi dostatecznie dużo zarobić, będzie szukała dodatkowych zajęć, by zapewnić sobie i partnerowi odpowiedni status materialny.
Próby kwestionowania działań podejmowanych przez „pasożyta” spotykają się z oskarżeniami o brak zaufania, wiary z jego dobre intencje.
Kontrola absolutna
Shanon Thomas, autorka książki o przemocy finansowej, opisuje w swej pracy przypadki, gdy ofiary, prosząc o pieniądze na zakup artykułów spożywczych, słyszały wyzwiska i słowa o rozrzutnym charakterze, choć rodzina żyje w biedzie, a w rzeczywistości na koncie kontrolowanym przez sprawcę były zgromadzone setki tysięcy dolarów. Tego typu sytuacje sprawiały, że ofiary próbowały się obejść bez wielu rzeczy, często rezygnowały z najbardziej podstawowych środków higienicznych czy zmieniały swoją dietę „na tańszą”.
Z rozmów jakie przeprowadziła Shanon Thomas z ofiarami przemocy finansowej wynika, że pieniądze nie zawsze były potrzebne sprawcy na narkotyki, hazard czy zaspokajanie innych jego upodobań. Na ogół chodziło o sam ich fakt ich posiadania czy możliwość kontrolowania drugiej osoby.
Dlatego jeśli osoba, którą dobrze znamy, której sytuacja finansowa nie zmieniła się, nagle zmienia swoje upodobania – nie chce już chodzić na wspólne zakupy albo do baru, na mecze, prosi nas o pożyczenie gotówki, powinno to wzbudzić naszą czujność, skłonić do baczniejszego przyjrzenia się jej zachowaniu. Zwłaszcza, gdy towarzyszy temu ograniczanie kontaktów towarzyskich. Może to być bowiem efektem działań sprawcy, który stara się odizolować swoją ofiarę od rodziny i przyjaciół, by ci nie zauważyli zmiany jej przyzwyczajeń, nastroju.
Liczy się władza
Przemoc finansowa polega nie na stosowaniu siły, lecz wykorzystywaniu władzy, którą jeden z partnerów sprawuje nad drugim. W grę wchodzi presja emocjonalna, upokarzanie ofiary, wzbudzanie w niej strachu, co prowadzi do poczucia krzywdy, bezsilności, braku wiary we własne umiejętności i możliwości.
Z powyższych względów, a także dlatego, że przemoc finansowa nie jest określona prawnie, ofierze ciężko wyrwać się spod dominacji partnera. Często wstydzi się ona swojej sytuacji, nie wierzy, że poradzi sobie sama, nie wie gdzie szukać pomocy.
Stąd duża rola przyjaciół i rodziny, którzy powinni przełamać przekonanie, że nie należy się wtrącać w cudze sprawy i zaoferować pomoc, może wsparcie finansowe, pomóc ofierze dostrzec w jak trudnej sytuacji się znajduje. Bez tego wyrwanie się z toksycznego związku, ponowne uwierzenie w siebie i rozpoczęcie samodzielnego życia jest bardzo trudne, gdyż sprawcy często robią swojej ofierze swoiste „pranie mózgu” wmawiając jej, że nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji.
Podkreślmy, że przemoc nie musi mieć wymiaru fizycznego, wiązać się z alkoholizmem czy innymi patologiami. Może też mieć wymiar emocjonalny, dotyczyć sfery finansowej.
Strefa Agenta
Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
Kurs walut Notowanie z: 2024-10-30 | |||
---|---|---|---|
USD | 3,9989 | 0.65% | 0.0262 zł |
EUR | 4,3350 | 0.44% | 0.0192 zł |
CHF | 4,6144 | 0.71% | 0.0328 zł |
GBP | 5,1982 | 0.50% | 0.0261 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole