Nasza oferta
Intercyza
Małżonkowie bez majątku wspólnego
Zawarcie związku małżeńskiego oznacza powstanie wspólnoty majątkowej, solidarne tworzenie majątku rodziny i wspólną odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania. Coraz więcej osób, zanim powiedzą sakramentalne TAK, spisuje majątkową umowę małżeńską, popularnie zwaną intercyzą, w której ustanawiają rozdzielność majątkową. Od kiedy ona obowiązuje? Jakie rodzi skutki prawne? Jakie wiążą się z nią korzyści i „niebezpieczeństwa”?
Wspólność majątkowa
Na początek trzeba sobie uświadomić, że zgodnie z polskimi przepisami, na mocy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zawarcie związku małżeńskiego wiąże się z ustanowieniem wspólności majątkowej. Nie wszystko będzie jednak majątkiem wspólnym, nadal istnieje majątek osobisty męża i majątek osobisty żony. W tych dwóch ostatnich grupach znajdują się wszelkie dobra materialne i niematerialne nabyte przed ślubem (np. samochód, nieruchomość, akcje itp.). Do majątku wspólnego będą zaliczane tylko wartości nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego. Są to przede wszystkim:
- wynagrodzenia za pracę lub dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego oraz majątku osobistego (np. czynsz za wynajem mieszkania, czynsz za dzierżawę terenu),
- pieniądze odłożone na otwartym lub pracowniczym koncie emerytalnym.
Odstępstwem od tej reguły są
- rzeczy nabyte przez dziedziczenie lub w drodze darowizny jeśli spadkodawca/darczyńca nie określił inaczej,
- rzeczy osobiste (np. ubrania, kosmetyki) lub niezbędne wyłącznie dla danej osoby (np. sprzęt ortopedyczny, wózek inwalidzki),
- odszkodowania za uszkodzenie ciała lub utratę zdrowia (nie dotyczy to renty przyznanej małżonkowi z tytułu częściowej lub całkowitej utraty zdolności do pracy),
- nagrody za osobiste osiągnięcia,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej i inne prawa twórcy.
Wymienione elementy są majątkiem osobistym danej osoby. Są nim także składniki majątkowe nabyte z majątku osobistego (np. samochód kupiony z pieniędzy otrzymanych jako spadek).
Rozdzielność majątkowa
W sytuacji, gdy przyszli małżonkowie nie chcą, by doszło do wspólności majątkowej, mogą podpisać przedmałżeńską umowę majątkową. Sporządza się ją u notariusza, w obecności obojga zainteresowanych. Nabiera ona mocy prawnej z chwilą zawarcia małżeństwa. Gdyby do tego nie doszło, umowa nie ma mocy prawnej.
Rozdzielność majątkową można ustanowić także już w trakcie trwania małżeństwa – w formie dobrowolnej umowy małżonków lub, gdy współmałżonek się na to nie godzi, poprzez postępowanie sądowe. W pozwie należy wskazać przyczyny uzasadniające wniesienie sprawy (nieprzyczynianie się do powstawania majątku wspólnego, trwonienie go, np. poprzez hazard, rozwiązły tryb życia itp.).
Sąd określa datę ustanowienia rozdzielności majątkowej (co do zasady nie może być ona wcześniejsza niż dzień wniesienia pozwu. W wyjątkowych sytuacjach, gdy powód/ka mogą wykazać, że nie żyje wspólnie ze współmałżonkiem, że istnieje tzw. separacja faktyczna, sąd może wskazać datę wcześniejszą).
Zalety i wady umowy
Intercyza jest korzystna w sytuacji dużej dysproporcji majątkowej między małżonkami. Strona bogatsza „pozbywa się” w ten sposób obaw, że związek jest zawierany przez stronę biedniejszą „dla pieniędzy”. Przy podobnym stanie majątkowym przyszłych małżonków, motywem do spisania przedmałżeńskiej umowy majątkowej może być chęć zachowania niezależności finansowej, ochrona rodziny przed kłopotami finansowymi (gdy jeden z małżonków jest przedsiębiorcą, bo majątek wspólny wchodzi do masy upadłościowej albo, gdy jeden z małżonków ma już znaczne zobowiązania finansowe. Dotyczy to też zawodów związanych z odpowiedzialnością majątkową, np. notariuszy, pośrednicy nieruchomości) lub obawa przed upokarzającymi sporami o majątek, gdyby doszło do rozpadu związku.
Należy pamiętać, że podpisanie intercyzy nie oznacza pełnej „swobody” dla każdego z małżonków. Każdy z nich jest zobowiązany, w miarę swoich możliwości, do zaspokajania potrzeb rodziny. Jedną z nich jest posiadanie mieszkania. Dlatego za terminowe regulowanie należności czynszowych za zajmowane mieszkanie małżonkowie odpowiadają solidarnie.
Na rozdzielność majątkową nie można się powoływać wobec wierzyciela w każdej sytuacji. Intercyza będzie „chroniła” drugiego małżonka tylko wtedy, gdy wierzyciel wiedział o zawartej umowie i jej rodzaju (szczegóły na końcu artykułu). Ponadto trzeba mieć świadomość, że rozdzielność majątkowa nie działa wstecz. Oznacza to, że nie ma możliwości jej ustanowienia, by ochronić się przed spłatą już istniejącego długu. Ochrona taka będzie dotyczyła tylko zobowiązań zaciągniętych już po ustanowieniu rozdzielności majątkowej.
Intercyzę w każdej chwili można odwołać lub zmodyfikować. Nie jest to możliwe tylko w sytuacji, gdy o rozdzielności majątkowej orzekł sąd.
Intercyza ma też swoje wady. Podstawowa z nich to ograniczenie zdolności kredytowej małżeństwa. Każdy z małżonków może się starać o kredyt tylko samodzielnie, majątek i dochody drugiej osoby nie są brane pod uwagę przy analizie wniosku. W wielu przypadkach będzie to oznaczało zupełny brak zdolności kredytowej lub konieczność przedstawienia bankowi dodatkowych zabezpieczeń (np. poręczenie, wykupienie ubezpieczenia itp.).
Kolejna niedogodność to brak możliwości wspólnego rozliczenia małżonków z podatku dochodowego. O ile można jeszcze wytrzymać konieczność wypełnienia dwóch druków PIT, to niemożność połączenia dochodów, by obniżyć zobowiązania podatkowe, gdy jedna z osób osiąga dochody kwalifikujące ją do płacenia wyższego podatku dochodowego, jest już wielce niekorzystna.
Różne rodzaje intercyzy
W powszechnym przekonaniu, intercyza oznacza po prostu, że każdy z małżonków ma swój majątek, że nie tworzą majątku wspólnego. W rzeczywistości, możliwych jest kilka wariantów intercyzy.
- Zniesienie wspólności majątkowej (rozdzielność majątkowa) – to najbardziej typowa wersja. Każde z małżonków zachowuje swój majątek osobisty (jeśli umowa jest podpisywana przed ślubem) oraz otrzymuje część majątku wspólnego zgodnie z poczynionymi ustaleniami (gdy intercyza jest spisywana w trakcie małżeństwa. Z mocy prawa majątek wspólny jest dzielony po połowie, ale strony mogą się umówić inaczej) i samodzielnie nim zarządza. Krótko mówiąc, żaden z małżonków nie ma wpływu na majątek drugiego.
- Ograniczenie/poszerzenie wspólności majątkowej – dopuszczalne jest, by małżonkowie umówili się, że niektóre składniki majątku nabyte podczas małżeństwa nie będą wchodziły w skład majątku wspólnego (ograniczenie wspólności majątkowej, np. samochód będzie tylko męża) lub, że w skład majątku wspólnego wejdą jakieś elementy ich majątku osobistego (poszerzenie wspólności majątkowej, np. spadek otrzymany przez męża będzie własnością wspólną małżonków).
- Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – dorobek, to wzrost wartości majątku małżonka w trakcie trwania małżeństwa. Gdyby doszło do rozwodu, dokonuje się obliczenia wartości majątku każdego z małżonków, kierując się zapisami zawartej umowy o rozdzielności majątkowej lub przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, po czym oblicza się dorobek. Osoba, której dorobek jest mniejszy, może żądać od drugiej jego wyrównania. Taki rodzaj intercyzy jest korzystny dla tego małżonka, który z jakiś powodów miał mniejsze możliwości pomnażania swojego majątku, np. dla kobiety, która przez pewien czas nie pracowała, wychowując dzieci.
Strefa Agenta
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
| Kurs walut Notowanie z: 2025-01-02 | |||
|---|---|---|---|
| USD | 4,1219 | 0.50% | 0.0207 zł |
| EUR | 4,2668 | 0.15% | 0.0062 zł |
| CHF | 4,5554 | 0.40% | 0.0183 zł |
| GBP | 5,1448 | 0.08% | 0.0040 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
Nasi partnerzy
