Wiele banków w 1 miejscu

Infolinia
17 850 78 00

 

Warto wiedzieć

Dziedziczenie długów

 

Po bliskiej osobie można odziedziczyć nie tylko pieniądze, kosztowności czy mieszkanie, ale także jej długi. Dlatego, myśląc o przyjęciu spadku, trzeba się dobrze zastanowić, co może w nim być, by nie wpaść w poważne tarapaty. Z drugiej strony, kredytobiorca też powinien pomyśleć o zabezpieczeniu swoich krewnych przed spłacaniem jego zadłużenia. Refleksja taka wskazana jest nie tylko w przypadku wieloletnich zobowiązań (np. kredytu hipotecznego), ale nawet i tych zaciąganych na dwa, trzy lata. Nagła choroba czy wypadek mogą sprawić, że nie będziemy mieli czasu na uporządkowanie swoich spraw finansowych.

 

Spadkobiercy

Spadkobiercami są osoby, które otrzymują to, co zostawił zmarły, zarówno majątek, jak i długi, niespłacone zobowiązania. Należy rozróżnić dziedziczenie testamentowe (dla osób wskazanych w testamencie) oraz dziedziczenie ustawowe (dla osób wymienionych w Kodeksie Cywilnym).

Z tym drugim mamy do czynienia, gdy zmarły nie sporządził testamentu, nie zdecydował o podziale tzw. masy spadkowej. Wówczas, z mocy prawa, jest ona dzielona między jego najbliższych - małżonka i zstępnych (dzieci, wnuki, itd.), rodziców, rodzeństwo oraz zstępnych rodzeństwa (bratanków/bratanice, siostrzeńców/siostrzenice). W sytuacji, gdy nie uda się ustalić żadnych krewnych zmarłego, pozostawiony przez niego majątek przejmuje Gmina, na terenie której zamieszkiwał przed śmiercią lub Skarb Państwa.

Gdy testament istnieje, posiadająca go osoba musi zawiadomić o jego istnieniu sąd spadku (sąd właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego). Uchylanie się od tego obowiązku może skutkować nałożeniem przez sąd kary grzywny, a nawet odpowiedzialnością za szkody związane z opóźnieniem ujawnienia spadku. Potem następuje otwarcie testamentu i wymienione w nim osoby muszą zdecydować czy przyjmują spadek. Na podjęcie takiej decyzji mają 6 miesięcy. Termin ten liczy się od chwili, gdy dana osoba dowiedziała się o tym, że została spadkobiercą. Może to być więc moment odczytania testamentu lub otrzymania pisma informującego o jego treści.

Bardziej skomplikowana procedura obowiązuje w sytuacji, gdy testament nie został sporządzony. Wówczas jeden ze spadkobierców może założyć sprawę o nabycie spadku. Stosowny wniosek składa się do wydziału cywilnego sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania zmarłego. Decyzja o podziale spadku może zapaść dopiero po upływie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy. Odstępstwem od tej reguły jest złożenie przez wszystkich znanych spadkobierców oświadczeń co do nabycia lub odrzucenia spadku.

 

Przyjęcie spadku

Decyzja o tym, czy i w jakim zakresie przyjmuje się spadek, rodzi bardzo ważne skutki finansowe. Dlatego musi być dobrze przemyślana, poprzedzona sprawdzeniem na różne sposoby czy zmarły nie zostawił po sobie niespłaconych zobowiązań do uregulowania, których będzie zobowiązany spadkobierca.

Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca przejmuje majątek zmarłego, ale i jego długi. Będą one obciążały spadkobiercę nawet wtedy, gdy nie wiedział o ich istnieniu! Trzeba je będzie spłacić niezależnie od tego, czy przejęty majątek wystarczy na ich pokrycie. Jeśli nie, to spadkobierca będzie musiał uregulować zobowiązania zmarłego z własnego majątku. Przyjęcie spadku w tej formie następuje niejako z automatu, chyba, że spadkobierca złożył jedno z dwóch poniższych oświadczeń.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkodawcy tylko do wysokości przejętego majątku. Po podjęciu przez, któregoś ze spadkobierców takiej decyzji, sąd spadku zarządza wykonanie przez komornika spisu inwentarza będącego zestawieniem aktywów (majątku) i długów pozostawionych przez spadkodawcę. Dzieje się tak nawet w sytuacji, gdy pozostali spadkobiercy nie złożyli żadnego oświadczenia, co do formy przyjęcia spadku.

Jeśli długi mają wyższą wartość, to zostają one niespłacone. Natomiast, gdy majątek ma wyższą wartość, to nadwyżka ponad wartość długów i wynagrodzenie komornika za przygotowanie spisu inwentarza, zostanie podzielona między spadkobierców.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest bezpiecznym rozwiązaniem, chroniącym spadkobierców przed koniecznością spłacania zobowiązań pozostałych po zmarłym z własnego majątku. Jedynym wyjątkiem jest dług hipoteczny. Wierzyciel może dochodzić jego spłaty od każdego kolejnego właściciela danej nieruchomości, przy czym egzekucja należności może dotyczyć jedynie nieruchomości obciążonej hipoteką.

Można też spadek odrzucić. Wówczas spadkobierca nie przejmuje majątku zmarłego, ale nie obciążają go też jego długi. W przypadku osoby małoletniej, jej opiekun prawny musi najpierw wystąpić do sądu rodzinnego o zgodę na odrzucenie spadku. Dopiero po jej uzyskaniu występuje ze stosownym wnioskiem do sądu spadku.

Bardzo istotne jest, że w drugim i trzecim przypadku - przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza i odrzucenie spadku, spadkobierca ma sześć miesięcy od chwili, gdy dowiedział się o dziedziczeniu, na złożenie stosownego oświadczenia w sądzie spadku lub przed notariuszem. Brak takiego oświadczenia rodzi stwierdzenie, że godzi się na przyjęcie spadku bez zastrzeżeń. Jedynie w sytuacji, gdy spadkobiercą jest osoba niepełnoletnia, osoba ubezwłasnowolniona lub osoba prawna, brak złożenia oświadczenia oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

 

Ochrona bliskich

Jak widać, do podjęcia decyzji o tym, co zrobić ze spadkiem niezwykle ważna jest wiedza o sytuacji finansowej zmarłego. Dlatego, zaciągając jakiekolwiek zobowiązanie, należy zadbać o poinformowanie o tym rodziny, uświadomienie jej, że w skład masy spadkowej będą wchodziły nie tylko zgromadzone oszczędności, posiadane mieszkanie, ale i, przykładowo, kredyt zaciągnięty na wakacyjny wyjazd. Osobną kwestią są inne długi spadkowe, np. bieżące należności czynszowe, opłaty za prąd, gaz, korzystanie z telefonu itp., których zmarły nie zdążył uiścić przed śmiercią. Lepiej je od razu uregulować i nie wikłać się w spory, co do ich zasadności.

Biorąc kredyt można też rozważyć wykupienie ubezpieczenia na wypadek śmierci. Są one oferowane przez banki czy inne instytucje finansowe udzielające pożyczek, zwłaszcza tych długoterminowych. Warunki takiego ubezpieczenia bywają skomplikowane, często związane są z wieloma obostrzeniami. Podstawowym z nich jest obowiązek terminowego spłacania rat. Bywa, że wystarczy jedno opóźnienie, by ubezpieczenie przestało działać. Inna możliwość, to samobójcza śmierć kredytobiorcy lub śmierć w wypadku spowodowanym przez kredytobiorcę, gdy był on pijany. Wówczas, jeśli spadkobiercy zgodzą się na proste przyjęcie spadku, będzie ich obciążała spłata kredytu zaciągniętego przez kredytobiorcę.

Decydując się na wykupienie ubezpieczenia kredytu na wypadek śmierci, trzeba się więc bardzo dokładnie wczytać w jego warunki, poinformować o nich bliskich. W chwili smutku po utracie bliskiej osoby, gdy jest tak wiele spraw do załatwienia, lepiej nie tracić czasu na studiowanie umowy kredytu, lepiej od razu podjąć niezbędne działania.

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do sposobu przyjęcia spadku, dobrze jest poradzić się prawnika specjalizującego się w tej dziedzinie.

 

2014-02-27
Zobacz wszystkie

Kalkulator kredytowy

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!
pola oznaczone * są wymagane

Kursy walut

Kurs walut Notowanie z: 2024-10-22
USD 3,9862 0.22% 0.0087 zł
EUR 4,3159 0.04% 0.0019 zł
CHF 4,6063 0.17% 0.0078 zł
GBP 5,1777 0.07% 0.0036 zł

Nasi partnerzy

Odwiedź nas na Google+

Ta strona korzysta z cookies OK, rozumiem Więcej informacji