Nasza oferta
Skutki upadłości banku
Korzystając na co dzień z usług bankowych, nie zastanawiamy się nad skutkami jego ewentualnej upadłości. Myśl taka pojawia się, gdy chcemy danej instytucji finansowej powierzyć większą sumę oszczędności lub słyszymy negatywne informacje na jej temat. Czy bank może zbankrutować, a jeśli tak, to co się wówczas dzieje z pieniędzmi jego klientów?
Bank, choć działa w specyficznej branży, jest podmiotem gospodarczym jak każda inna firma i także jego mogą dotknąć skutki złych decyzji kierownictwa, zwłaszcza jeśli zbiegną się z niekorzystnymi wydarzeniami na rynkach finansowych. Ze względu na znaczenie systemu bankowego dla całej gospodarki wprowadzono szereg zabezpieczeń mających chronić jego stabilność, istnieją mechanizmy pozwalające na reakcję w momencie, gdy jeden z banków przeżywa kłopoty finansowe. Chodzi o to, by nie dopuścić do niekontrolowanej upadłości, której skutki mogłoby oddziaływać na cały sektor, np. poprzez wywołanie paniki wśród klientów, którzy ruszyliby do banków, chcąc wycofać swoje oszczędności.
Nadzór i gwarancje bankowe
Zacznijmy od tego, że zasady funkcjonowania banków, w tym spółdzielczych, oraz Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych (SKOK-ów) są obwarowane bardzo wieloma przepisami. Nad ich przestrzeganiem czuwa Komisja Nadzoru Finansowego, która ma uprawnienia i narzędzia do tego, by kontrolować funkcjonowanie instytucji finansowych, wymuszać podejmowanie działań usuwających nieprawidłowości.
Drugim ważnym elementem gwarantującym stabilność sektora bankowego jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Przeciętny klient kojarzy go z ochroną depozytów powierzonych instytucjom finansowym (do równowartości 100 tys. euro), raczej nie zastanawia się skąd BFG ma pieniądze na ewentualne wypłatę i czym zajmuje się na co dzień.
Wyjaśnijmy więc, że kapitał, którym dysponuje BFG pochodzi ze składek podmiotów, których funkcjonowanie objęte jest ochroną Funduszu. Codzienna działalność Funduszu, w dużym uproszczeniu, sprowadza się do czuwania (we współpracy z KNF), by wskaźniki finansowe instytucji objętych ochroną spełniały określone wymagania, by nie było niebezpieczeństwa, że popadną one w kłopoty i będzie konieczność wdrożenia procedury wypłat gwarancyjnych. BFG włącza się też w działania restrukturyzacyjne zmierzające do uzdrowienia sytuacji w danym podmiocie. W efekcie przeżywający kłopoty bank jest przejmowany przez inny (np. Idea Bank został przejęty przez Bank Pekao SA) albo rodzi się z niego nowy podmiot (np. Getin Bank przekształcił się w VeloBank stworzony przez BFG i grupę kilku największych banków komercyjnych).
W rezultacie, choć co pewien czas możemy usłyszeć o upadłości jakiegoś niewielkiego banku czy SKOK-u, cały system finansowy cieszy się zaufaniem klientów, działa bez żadnych zakłóceń. Warto jednak wiedzieć, jak wygląda sytuacja klientów upadającego banku.
Ochrona oszczędności
Ochrona Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oznacza, że każda osoba posiadająca w upadającym banku lub SKOK środki w kwocie nie przekraczającej równowartości 100 tys. euro otrzyma je w ciągu kilku dni. Nie ma znaczenia na ilu i jakich rachunkach (osobiste, oszczędnościowe, lokat terminowych) są zdeponowane ani kiedy zostały one założone. W przypadku rachunków wspólnych kwota gwarantowana wyliczana jest odrębnie dla każdego z jego współposiadaczy.
Przy określaniu kwoty, która zostanie wypłacona w ramach gwarancji uwzględniane są środki klienta w dniu spełnienia gwarancji, łącznie z odsetkami. Tym terminem określa się dzień zawieszenia działalności banku wskazany w decyzji Komisji Nadzoru Finansowego i ustanowienia zarządu komisarycznego (o ile nie został on ustanowiony wcześniej) oraz wystąpienia do właściwego sądu przez KNF lub BFG z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.
Do obliczenia wartości euro w złotych przyjmuje się kurs średni z dnia spełnienia warunku gwarancji, ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.
Co się dzieje z rachunkami, inwestycjami i kredytami?
Z dniem ogłoszenia upadłości banku zawarte z nim umowy dotyczące rachunków bankowych ulegają rozwiązaniu. Oznacza to, że chcąc nadal otrzymywać i wysyłać przelewy, trzeba założyć rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy w innym banku i powiadomić o jego numerze pracodawcę, ZUS czy urząd skarbowy.
Ochroną BFG nie są objęte jednostki funduszy inwestycyjnych lub lokaty strukturyzowane w formie polisy ubezpieczeniowej. Dotyczy to także obligacji podporządkowanych, czyli instrumentów finansowych, które mogą być wykorzystane w procesie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banku. Jeśli będący w tarapatach bank wyemitował takie obligacje, to posiadający je inwestor może nie odzyskać części lub nawet całości swoich środków. Roszczenia wynikające z tego typu papierów wartościowych zaspokajane są bowiem na końcu, po wszystkich innych wierzycielach; oczywiście o ile zostaną pieniądze do podziału.
W przypadku upadłości banku czy SKOK-u w żaden sposób nie zmienia się sytuacja kredytobiorców. Nadal są oni zobowiązani do rzetelnego i terminowego spłacania zaciągniętych zobowiązań, zarówno kredytów konsumenckich (np. gotówkowych, ratalnych), jak i hipotecznych, według ustalonego harmonogramu i na wskazany rachunek. Zasada ta nie ma zastosowania jedynie w sytuacji, gdy do dnia ogłoszenia upadłości pieniądze nie zostały przekazane kredytobiorcy. Wówczas umowa kredytowa ulega rozwiązaniu z mocy prawa upadłościowego.
Upadłość banku nie ma wpływu na obowiązywanie umowy deweloperskiej związanej z prowadzonym w danej instytucji finansowej rachunkiem powierniczym. Pozostaje ona w mocy, przy czym trzeba zaznaczyć, że środki będące na wspomnianym rachunku wpłacone przez klienta sumują się z innymi jego depozytami w ramach limitu gwarancyjnego. Klient ma prawo dochodzić roszczeń ponad ten limit, ale dzieje się to na ogólnych zasadach, wymaga zgłoszenia roszczenia do masy upadłości banku.
Działania po ogłoszeniu upadłości banku
W przypadku ogłoszenia upadłości zarząd komisaryczny sporządza listę deponentów i w ciągu 3 dni roboczych musi ją przekazać do BFG. Zarząd Funduszu decyduje kto wypłaci klientom gwarantowane im środki – upadły bank/SKOK czy inny podmiot, z którym zostanie zawarta stosowna umowa. W kolejnym kroku Zarząd Funduszu podejmuje uchwałę, w której określa sposób dokonywania wypłat oraz kwotę stanowiącą sumę środków gwarantowanych przekazaną na wypłaty, która jest podawana jest do publicznej wiadomości m.in. na stronie internetowej Funduszu i w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim. Klienci upadłego banku nie są informowani indywidualnie o zaistniałej sytuacji.
W komunikatach BFG przekazywana jest informacja o sposobach i terminie wypłaty środków gwarantowanych oraz podaje się, w placówkach których banków i w jakim okresie można odebrać środki. Zgodnie z przepisami rozpoczęcie wypłat musi się rozpocząć w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji.
Do odbioru pieniędzy wystarczy dowód osobisty albo inny dokument potwierdzający tożsamość, nie trzeba przedstawiać wyciągów z konta, potwierdzeń założenia lokaty czy skorzystania z innego produktu depozytowego. Pieniądze są wypłacane zgodnie z życzeniem klienta – w gotówce lub przelewem na wskazane konto.
Może się zdarzyć, że ktoś nie zorientuje się w sytuacji, przegapi czas, w którym mógł odebrać środki powierzone upadłemu bankowi. Wówczas pozostaje mu kontakt z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym. Wskazówki dotyczące niezbędnych działań zawarte są w komunikatach zamieszczanych zaraz po ogłoszeniu upadłości oraz na stronie internetowej w zakładce Trwające wypłaty.
Wniosek o wypłatę pieniędzy trzeba przekazać do BFG w ciągu 5 lat od upublicznienia wniosku o ogłoszenie upadłości banku (konkretna data jest wskazana w komunikacie BFG zamieszczonym na stronie Funduszu). Po upływie tego terminu roszczenia ulegają przedawnieniu.
W kolejnym kroku należy zastanowić się nad wyborem banku, w którym założymy nowe konto, po czym powiadomić o zaistniałej sytuacji wszystkie podmioty, które przekazywały nam na dotychczasowy rachunek pieniądze, np. pracodawcę, organ emerytalny (np. ZUS, KRUS), ośrodek pomocy społecznej, podając im nowy numer rachunku.
Jak wspomnieliśmy, co do zasady wypłacane są środki zgromadzone w upadłym podmiocie na wszystkich rachunkach depozytowych w kwocie nie przekraczającej równowartości 100 tys. euro. Posiadając wyższą kwotę, zwrotu nadwyżki można dochodzić w postępowaniu upadłościowym bezpośrednio od upadłego banku. W tym celu, w terminie wskazanym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, trzeba zgłosić swoje wierzytelności sędziemu-komisarzowi. Wzór stosownego wniosku znajduje się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Upadłość zagranicznego banku
System gwarancji bankowych dotyczy także pieniędzy powierzonych bankom zagranicznym, ich zakres uzależniony jest od miejsca jego siedziby.
Najprostsza sytuacja dotyczy banków mających siedzibę w innych państwach Unii Europejskiej. Każdy z nich objęty jest zasadami obowiązującymi w macierzystym kraju, ale we wszystkich państwach UE obowiązuje taka suma gwarancyjna, czyli równowartość 100 000 euro.
Ochrona BFG obejmuje także środki zgromadzone w oddziałach banków zagranicznych mających siedzibę na terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej. W takiej sytuacji możliwe są dwie opcje: bank zagraniczny nie uczestniczy w innym systemie gwarantowania albo system, którego jest elementem nie zapewnia wypłaty środków co najmniej w zakresie i w wysokości określonych w ustawie o BFG. W pierwszym przypadku całość ochrony spada na BFG, a w drugim gwarancje Funduszu obejmują różnicę między kwotą gwarantowaną w Polsce, a tą wynikającą z przepisów kraju macierzystego upadłego banku.
Gdzie szukać pomocy?
W razie pytań, wątpliwości, sytuacji spornych niezbędnych informacji można szukać na stronie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego lub Rzecznika Finansowego, do zadań którego należy udzielanie pomocy klientom w sporach z instytucjami finansowymi. O wsparcie można się też zwrócić do miejskiego (powiatowego) rzecznika konsumentów, którego rolą jest zapewnienie konsumentom bezpłatnych porad i informacji prawnej (dane teleadresowe najbliższego rzecznika można znaleźć na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakładce Konsumencie, masz problem? Znajdź pomoc w swoim mieście).
Ostrożności nigdy za wiele
Podkreślmy, że ochrona BFG dotyczy jedynie podmiotów działających legalnie, figurujących w rejestrach KNF, posiadających zgodę na gromadzenie środków pieniężnych innych osób, w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania depozytów ryzykiem w inny sposób. Dobrze jest więc sprawdzić, czy podmiot, któremu chcemy powierzyć oszczędności posiada taką zgodę, zwłaszcza jeśli oferuje warunki zdecydowanie odbiegające od warunków rynkowych. Zamiast myśleć o ponadprzeciętnych zyskach, warto zadać sobie pytanie: czemu inni nie oferują takich zysków? i z dużą ostrożnością podejść do propozycji.
Strefa Agenta
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
| Kurs walut Notowanie z: 2024-11-20 | |||
|---|---|---|---|
| USD | 4,1120 | 0.17% | 0.0068 zł |
| EUR | 4,3404 | 0.22% | 0.0096 zł |
| CHF | 4,6444 | 0.03% | 0.0016 zł |
| GBP | 5,2093 | 0.48% | 0.0249 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
Nasi partnerzy
