Warto wiedzieć
W poszukiwaniu "zaginionych" pieniędzy
Wielu z nas, z różnych powodów, posiada po kilka rachunków bankowych. Nie brak sytuacji, że rodzina nie wie o zakładanych kontach oszczędnościowych czy lokatach. Łatwo więc o sytuację, że po śmierci ich właściciela pieniędzmi nikt się nie będzie interesował. Czy bank ma obowiązek sprawdzać, czemu nie są wykonywane żadne operacje a jeśli tak, to po jakim czasie musi podjąć działania, by ustalić, czemu klient nie jest aktywny?
Dawno już minęły czasy, gdy założenie konta bankowego wymagało osobistego udania się do placówki, podpisania wielu formularzy, które później były trzymane w domowym "archiwum". Dziś zakładamy często rachunki w ciągu kilku minut wykorzystując metodę na selfie lub przelew weryfikacyjny, wszelkie związane z tym dokumenty przechowujemy w formie elektronicznej w poczcie elektronicznej. Jeśli nawet poinformujemy najbliższych o podjętych działaniach, to wiadomości umykają im z pamięci, nie pamiętają o kolejnych transferach pieniężnych. W efekcie po śmierci bliskiego coraz częściej pojawia się pytanie: "gdzie są pieniądze, które zgromadził, którymi zarządzał?", a zaraz potem następne - "jak z nich skorzystać?".
Unikaj kłopotów
O uniknięciu tego typu kłopotów dla rodziny warto pomyśleć za życia i złożyć dyspozycję na wypadek śmierci. Z kolei najbliżsi winni wiedzieć o Centralnym Rejestrze Rachunków, w którym można zdobyć informację, gdzie zmarły posiadał konta osobiste i oszczędnościowe, bądź lokaty.
Po śmierci posiadacza rachunku wygasają ustanowione do niego pełnomocnictwa. Wypłata środków może zostać zrealizowana jedynie na rzecz spadkobierców, którzy przedstawią postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia. Od tej reguły są dwa odstępstwa.
Koszty pogrzebu
Pierwszym z nich jest udostępnienie pieniędzy na pokrycie kosztów pogrzebu posiadacza rachunku. Wypłata następuje na rzecz osoby, które zorganizowała pochówek na podstawie przedstawionych przez nią rachunków i nie może przekroczyć salda konta, nawet jeśli zmarły miał uruchomiony kredyt odnawialny (tzw. debet). Wynika to z faktu, że nie można doprowadzić do powstania zobowiązań, które obciążałyby spadkobierców.
Zaznaczmy, że koszty pogrzebu muszą być adekwatne do zwyczajów panujących w danym środowisku i to do banku należy ocena ich zasadności. Nie może on jednak odmówić zwrotu wydatków na odzież dla zmarłego, opłacenie miejsca pochówku, trumny, wystawienia nagrobka, uroczystości pogrzebowej i przygotowania zawiadomień o niej.
Dodajmy, że osoba ubiegająca się o zwrot kosztów pogrzebu nie musi być członkiem rodziny ani spadkobiercą. Wypłacona kwota nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.
Trzeba też wiedzieć, że wymienione koszty nie mogą być pokryte z rachunku wspólnego oraz, że w pierwszej kolejności bank musi zwrócić do organu wypłacającego świadczenia z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego (np. do ZUS) środki nienależne zmarłemu.
Dyspozycja na wypadek śmierci
Drugi wyjątek związany jest z dyspozycją wkładem na wypadek śmierci, która jest równoznaczna z poleceniem, by bank wypłacił określoną kwotę wskazanej przez nas osobie lub ich grupie. Dyspozycja może być złożona jedynie na rzecz osób wskazanych w prawie bankowym (współmałżonek; wstępni, czyli dzieci, wnuki itd.; zstępni, czyli rodzice, dziadkowie itd.; rodzeństwo). Suma wypłat na podstawie dyspozycji nie może być wyższa niż dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.
Jako, że maksymalna kwota, jak może być wypłacona w ramach dyspozycji jest zmienna, dobrym rozwiązaniem jest określenie, że wskazana osoba ma otrzymać X% limitu niż podawanie konkretnej kwoty.
Podkreślmy, że złożona dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym momencie odwołana pisemnie i w jej miejsca ustanowiona nowa. W przypadku, gdyby zmarły złożył kilka dyspozycji, to pierwszeństwo ma ta z najpóźniejszą datą. Banki wiedzą o innych dokumentach tego typu, gdyż podczas składania dyspozycji wkładem na wypadek śmierci w formularzu trzeba podać, informację o złożonych wcześniej dyspozycjach.
Rachunki uśpione
Przez lata narosło wiele mitów i niedopowiedzeń nt. tego, co się dzieje z pieniędzmi na rachunkach, którymi nikt się nie interesuje przez wiele lat. Sytuacja była kłopotliwa dla samych banków, a rozwiązała ją ustawa o tzw. rachunkach uśpionych. Zgodnie z nią umowa rachunku bankowego, którego posiadaczem jest osoba fizyczna, niezawarta w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, ulega rozwiązaniu z dniem śmierci posiadacza rachunku albo z upływem 10 lat od dnia wydania przez niego ostatniej dyspozycji. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa rachunku oszczędnościowego lub lokaty oszczędnościowej dotyczy dłuższego okresu.
Bank ma obowiązek poinformować posiadacza rachunku co najmniej 6 miesięcy przed upływem wspomnianego okresu o tym, co się stanie po jego upływie. To swego rodzaju przypomnienie dla klienta, że ma rachunek i powinien podjąć jakieś działania, np. zamknąć go, zadysponować pieniędzmi.
Ponadto istnieje obowiązek, by po upływie 5 lat od daty wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku, którego posiadaczem jest osoba fizyczna i który nie jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, bank wystąpił do ministra właściwego do spraw informatyzacji o udostępnienie danych z rejestru PESEL pozwalających stwierdzić, czy posiadacz rachunku żyje.
Podobny wymóg dotyczy sytuacji, gdy minęły 3 miesiące od dnia wygaśnięcia umowy rachunku zawartej na czas określony.
Centralna Informacja o Rachunkach
Dużym ułatwieniem w poszukiwaniu informacji o "zapomnianych" rachunkach jest Centralna Informacja o Rachunkach, w której zgromadzone są informacje o posiadaczach kont w bankach i SKOK-ach. Można w niej uzyskać informację o własnych rachunkach, jak i tych prowadzonych na rzecz osoby, której jesteśmy spadkobiercą. Dowiemy się, w której instytucji rachunek istniał lub istnieje, ale nie otrzymamy informacji, ile środków jest na nim zgromadzonych. Chcąc się tego dowiedzieć, trzeba się skontaktować z konkretną instytucją finansową i przedstawić dokument tożsamości lub tytuł prawny do dysponowania rachunkiem (np. akt nabycia spadku).
Wniosek o udostępnienie informacji można złożyć w dowolnym oddziale banku czy placówce SKOK-u. Wzory wniosków i sposób korzystania z Centralnej Informacji zawarte są na stronie internetowej: https://www.centralnainformacja.pl
Kłopotliwe tajemnice
Powody, dla których nie informujemy szczegółowo bliskich o podejmowanych działaniach z zakresu finansów są bardzo różne. Każdy z nas ma do tego prawo, ale powinien też mieć świadomość, że zabranie tych tajemnic do grobu może oznaczać, że nikt nie dowie się o posiadanych przez nas pieniądzach i nie będzie mógł z nich skorzystać po naszej śmierci.
Choć w ostatnich latach zrobiono wiele, by rozwiązać problem uśpionych rachunków i ułatwić rodzinie poszukiwanie oszczędności po zmarłym, to lepiej nie zostawiać bliskim tego typu kłopotów. Warto przekazać stosowne informacje zaufanej osobie lub sporządzić testament i zarejestrować go w Notarialnym Rejestrze Testamentów.
Strefa Agenta
Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
Kurs walut Notowanie z: 2024-11-22 | |||
---|---|---|---|
USD | 4,1752 | 1.02% | 0.0420 zł |
EUR | 4,3430 | 0.09% | 0.0039 zł |
CHF | 4,6959 | 0.45% | 0.0211 zł |
GBP | 5,2240 | 0.05% | 0.0025 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole