Warto wiedzieć
WIBOR, Polonia i WKF – wskaźniki na rynku finansowym
Pożyczając pieniądze, kredytodawca oczekuje za to wynagrodzenia. To zupełnie naturalne, ale przy kredytach długoterminowych, na przykład hipotecznych, pojawia się kłopot z ustaleniem jego wysokości. Stąd różne wskaźniki referencyjne, które w założeniach odzwierciedlają aktualną „cenę” pieniądza i są punktem odniesienia do ustalania oprocentowania zobowiązania na kolejny okres.
Po podpisaniu umowy kredytowej, trzeba zwrócić kredytodawcy nie tylko otrzymaną kwotę, ale i ponieść różne dodatkowe koszty, np. opłatę przygotowawczą, odsetki, prowizję bankową, ubezpieczenie. W przypadku kredytu gotówkowego od razu znamy jego całkowity koszt, szczegółowe informacje zawarte są w umowie. Natomiast przy zobowiązaniach wieloletnich, do których należą kredyty hipoteczne, w dokumencie znajdują się tylko informacje o tym co jaki czas i według jakiego wskaźnika referencyjnego będzie modyfikowane oprocentowanie. Stąd tak uważne śledzenie przez wiele osób notowań WIBOR-u, według którego kształtowane są koszty zobowiązań większości kredytów w Polsce. Spadający WIBOR oznacza, że comiesięczne raty będą niższe; rosnący przekłada się niestety na konieczność wpłacenia do banku wyższej kwoty.
Wskaźniki referencyjne i indeksy
Zanim przejdziemy do omówienia wspomnianych w tytule wskaźników, zacznijmy od rozróżnienia czym jest indeks, a czym wskaźnik referencyjny. Ten pierwszy to pewna wartość obliczona według określonej metody czy wzoru, która mierzy rzeczywistość ekonomiczną w określonym czasie. Z kolei wskaźnik referencyjny to indeks stosowany w celach określonych w tzw. rozporządzeniu BMR. Sprowadzają się one do ustalenia kwoty do zapłaty z tytułu umowy, instrumentu finansowego czy pomiaru wyniku funduszu inwestycyjnego.
Widać z tego, że WIBOR jest z pewnością wskaźnikiem referencyjnym. Gdyż jest wykorzystywany przy ustalaniu oprocentowania kredytów, produktów strukturyzowanych, różnych instrumentów finansowych, a nawet lokat. Wyjaśnijmy więc, jak jest on obliczany i jakie są inne wskaźniki, według których mogą być kształtowane koszty kredytu.
Czym jest WIBOR-u
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna wysokość oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w Warszawie. Wskaźnik mówi o przeciętnym oprocentowaniu pożyczek na polskim rynku bankowym. Oblicza się go jako średnią arytmetyczną wysokości oprocentowania depozytów zgłoszonych przez banki komercyjne i Bank Gospodarstwa Krajowego. Ustalany jest każdego dnia roboczego o godz. 11:00 na tzw. fixingu.
WIBOR określany jest na kilka różnych okresów: 1 dzień (od dnia zawarcia transakcji lub od następnego dnia roboczego), 1 lub 2 tygodnie oraz 1, 3, 6, 9 i 12 miesięcy. Rodzaj wskaźnika zastosowanego w przypadku danego kredytu przekłada się na częstotliwość zmian jego oprocentowania. Wybór WIBOR-u 3M (trzymiesięcznego) oznacza, że będzie ono uaktualnianie co 3 miesiące.
Fakt, że wskaźnik pokazuje na jakich zasadach banki są skłonne pożyczać sobie pieniądze sprawia, że WIBOR wykorzystywany jest do ustalania oprocentowania kredytów hipotecznych, pożyczek dla przedsiębiorców i ma wpływ na koszt kredytów gotówkowych, oprocentowanie obligacji i instrumentów pochodnych.
Dodajmy, że ostateczne oprocentowanie kredytu wynika z marży kredytowej ustalanej indywidualnie przez kredytodawcę oraz z wysokości WIBOR-u.
Podpisując umowę kredytu, którego oprocentowanie oparte jest o wskaźnik WIBOR, trzeba mieć świadomość jak jego wahania będą wpływały na wysokość comiesięcznych rat. Nie powinno się więc zadłużać do granic zdolności kredytowej, bo wyższy WIBOR przełoży się na wzrost raty. Obowiązujące przepisy wymagają od kredytodawcy, by ten przedstawił symulacje zmian kosztów kredytu zależnie od zmiany jego oprocentowania. Kredytobiorca nie może więc powiedzieć, że nie zdawał sobie sprawy z konsekwencji wahań na rynkach finansowych.
Wskaźniki kredytów walutowych
Oprocentowanie kredytów walutowych oparte jest o wskaźniki przyjęte na określonym obszarze (np. w strefie euro) lub dla danej waluty. Istnieje EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate), określający referencyjną wysokość oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w strefie euro, do niedawna stosowany był też LIBOR (ang. London Interbank Offered Rate) mówiący o referencyjnej wysokości oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w Londynie.
Wersję tego ostatniego wskaźnika dla franka szwajcarskiego w 2022 r. zastąpił SARON (ang.Swiss Average Rate ON). Stało się to na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej po tym, jak brytyjski organ nadzoru finansowego – Financial Conduct Authority (FCA), ogłosił, że nie będzie już opracowywał wskaźników referencyjnych LIBOR. Wynikało to faktu, że wiele banków zamierzało zaprzestać przekazywania danych niezbędnych do jego opracowywania oraz z zarzutów, że nie jest on reprezentatywny, że banki mogą nim manipulować.
Wyznaczenie zamiennika pozwoliło na systemowe uregulowanie zasad kontynuacji umów kredytowych związanych ze szwajcarską walutą. SARON Compound został wpisany na listę wskaźników referencyjnych prowadzoną przez Europejski Urząd Giełd i Papierów Wartościowych. Z uwagi na różnice metodyczne pomiędzy wskaźnikami SARON i LIBOR CHF, wyznaczono tzw. stały spread korygujący, który ma do minimum ograniczyć ekonomiczne skutki wprowadzenia zamiennika dla kredytobiorców.
POLONIA – co to jest i do czego służy?
Stawka referencyjna POLONIA odnosi się do oprocentowania niezabezpieczonych depozytów międzybankowych typu overnight (w uproszczeniu: na noc) zawartych do godz. 16:30 danego dnia. Podmioty uczestniczące w ustalaniu tego wskaźnika mają obowiązek przesłać do Narodowego Banku Polskiego niezbędne dane do 16:45 a stawka referencyjna jest publikowana o 17:00.
Ogłaszana po południu POLONIA może się więc różnić od publikowanego przed południem WIBOR-u na ten sam okres, gdyż w ciągu dnia mogło dojść do wielu wydarzeń mających wpływ na rynki finansowe.
POLONIA będzie mogła być oficjalnie uznana za wskaźnik referencyjny w rozumieniu obowiązujących przepisów, gdy będzie stosowana przez banki do ustalania oprocentowania oferowanych przez nie produktów finansowych. Można założyć, że gdyby miało do tego dojść, to zostanie wprowadzony jakiś współczynnik korygujący, który sprawi, że różnica między oprocentowaniem ustalanym według zasad obowiązujących poprzednio, a nowym, nie będzie zbyt duża. Właśnie do tego dążono zamieniając LIBOR na SARON.
Wskaźnik Kosztu Finansowania
Oprócz już wymienionych, funkcjonuje jeszcze Wskaźnik Kosztu Finansowania, który pokazuje koszt pozyskania finansowania. Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła zgody na jego wyliczanie 3 listopada 2020 r., jest to więc wskaźnik ze stosunkowo krótką historią.
Oblicza się go w każdym dniu pracy banków i polskich systemów rozliczeniowych. Uwzględniane są w nim faktycznie zawarte depozyty dla czterech okresów: 1, 3, 6 i 12 miesięcy, o łącznym wolumenie około 20 mln zł. Z WKF korzystają banki, firmy leasingowe, fundusze inwestycyjne oraz inne podmioty.
Dane pozyskiwane są (maj 2022 r.) z 27 banków spółdzielczych o łącznej sumie bilansowej wynoszącej ok. 19 mld zł.
Cykl życia wskaźników referencyjnych
Konkretne wskaźniki tworzone są w określonej rzeczywistości, uwzględniają aktualną sytuację gospodarczą, rozwój rynków finansowych i wiele innych czynników. Możliwe, że po pewnym czasie nie będą już przystawały do realiów rzeczywistości. Tak było z LIBOR-em, być może zniknie też WIBOR, który funkcjonuje już około 30 lat.
Dlatego wskazane jest, by w umowie kredytowej wpisany był nie tylko aktualnie obowiązujący wskaźnik referencyjny stopy procentowej mający wpływ na ustalanie wysokości oprocentowania zobowiązania, ale i jego alternatywa, tak na wszelki wypadek. Brak takiego zapisu, albo wskazanie, że zostanie on określony dopiero w przyszłości, może rodzić kłopoty z ustaleniem zasad naliczania odsetek, akceptacja nowych reguł będzie wymagała zgody klienta.
Strefa Agenta
Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
Kurs walut Notowanie z: 2024-10-30 | |||
---|---|---|---|
USD | 3,9989 | 0.65% | 0.0262 zł |
EUR | 4,3350 | 0.44% | 0.0192 zł |
CHF | 4,6144 | 0.71% | 0.0328 zł |
GBP | 5,1982 | 0.50% | 0.0261 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole