Nasza oferta
Śmierć kredytobiorcy a spłata kredytu
Kredytodawca na różne sposoby zabezpiecza się przed ryzykiem, że pożyczone przez niego pieniądze nie zostaną oddane w ustalonym terminie. Wśród scenariuszy branych pod uwagę jest także śmierć kredytobiorcy. Warto wiedzieć, jakie ma ona znaczenia dla poręczycieli, współkredytobiorców oraz spadkobierców zmarłego.
Zaciągając kredyt zakładamy, że spłacimy go w ustalonym terminie, nie ponosząc żadnych dodatkowych kosztów, niż te zapisane w umowie. Bywa jednak, że sytuacja się komplikuje – pojawiają się nieoczekiwane kłopoty zdrowotne, tracimy pracę – i nie jesteśmy w stanie wywiązać się z warunków umowy. Podejmując zawczasu rozmowy z kredytodawcą, zawsze można dojść do porozumienia i wynegocjować czasowe zawieszenia spłaty rat czy obniżenie ich wysokości. A co się stanie z zaciągniętym przez nas zobowiązaniem po naszej śmierci? Od kogo kredytodawca będzie dochodził spłaty pozostałej części długu? Odpowiedzi na te pytania zależą od konkretnej sytuacji.
Ubezpieczenie kredytu
Bardzo często kredytodawcy uzależniają udzielenie wieloletniego kredytu na atrakcyjnych warunkach finansowych od wykupienia przez kredytobiorcę ubezpieczenia na wypadek śmierci. Oczywiście jest możliwe zrezygnowanie z polisy, ale kredytodawca z pewnością zrekompensuje sobie zwiększone ryzyko wyższą marżą lub innymi dodatkowymi kosztami.
Choć ubezpieczenie stanowi dodatkowy koszt jaki musimy ponieść, to warto o nim pomyśleć ze względu na najbliższych. Nie będą oni bowiem musieli spłacać długu, zrobi to ubezpieczyciel. Trzeba jednak pamiętać o tzw. wyłączeniach, czyli różnych sytuacjach opisanych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU), w których ubezpieczyciel odmówi spełnienia świadczenia. Mogą to być, przykładowo, samobójstwo kredytobiorcy, śmierć w wypadku spowodowanym przez niego pod wpływem alkoholu czy środków odurzających albo zgon w wyniku choroby, której istnienie zataił przed ubezpieczycielem.
Odpowiedzialność współmałżonka
Wszyscy współkredytobiorcy odpowiadają solidarnie za spłatę zaciągniętego zobowiązania. Kredytodawca ma prawo dochodzić spłaty długu od każdego z nich z osobna, od kilku z nich, jak i wspólnie od wszystkich. W takiej sytuacji nic nie da odrzucenie spadku, decydujące znaczenie ma występowanie w roli współodpowiedzialnego za spłatę zobowiązania. Tak więc żyjący małżonek, będący jednocześnie współkredytobiorcą, nie może się uchylić od spłaty zobowiązania.
Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy wdowa/wdowiec nie podpisywali umowy kredytowej wspólnie ze zmarłym. Najprostsza jest sytuacja, gdy między małżonkami została ustanowiona rozdzielność majątkowa. Wówczas każdy z nich samodzielnie odpowiada za swoje długi.
W przypadku istnienia wspólnoty majątkowej trzeba rozróżnić dwie sytuacje. Pierwszą, gdy małżonek wiedział o zaciąganiu kredytu przez zmarłego, czy wręcz zgodził się na niego parafując umowę. Nie ma ustanowionych granic, poza którymi kredytodawca może wymagać akceptacji kredytu przez drugiego małżonka. To kwestia płynna, ale niezwykle ważna, bo to do wierzyciela należy udowodnienie, że żyjący małżonek wiedział i milcząco akceptował dług zmarłego. Jeśli tak było, to możliwe jest dochodzenie roszczeń z majątku wspólnego, ale nie z osobistego (np. nie mogą być zajęte przedmioty użytku osobistego, nabyte przed datą ślubu).
Druga sytuacja, to zaciągnięcie zobowiązania przez zmarłego bez wiedzy i zgody współmałżonka. Wówczas egzekucja długu z majątku wspólnego jest mocno ograniczona.
Sytuacja poręczyciela
Poręczyciel, zwany też żyrantem, odpowiada za dług od chwili, gdy dłużnik w terminie nie wypełnił ciążącego na nim zobowiązania. Do powstania odpowiedzialności poręczyciela nie jest przy tym potrzebne dodatkowe zawiadomienie. Śmierć dłużnika nie wywołuje wygaśnięcia umowy poręczenia. Oznacza to, że w przypadku zgonu kredytobiorcy, wierzyciel może dochodzić spłaty długu od spadkobierców zmarłego, jak i od poręczyciela.
Co więcej, ten drugi nie posiada prawa, aby tak jak spadkobiercy zmarłego, powołać się na ograniczenia swojej odpowiedzialności za długi. Poręczyciel ponosi pełną odpowiedzialność za poręczone zobowiązanie, które winien zrealizować w takim stopniu, w jakim nie zostało spełnione przez dłużnika za jego życia. Trzeba przy tym podkreślić, iż w przypadku śmierci poręczyciela jego obowiązki wobec wierzyciela przechodzą na spadkobierców. Wierzyciel ma prawo do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym poręczycielu, by w ten sposób ustalić krąg jego spadkobierców, którzy będą odpowiedzialni następczo za poręczenie.
Nie oznacza to jednak, że w przypadku śmierci kredytobiorcy najbardziej stratnym będzie poręczyciel, że na niego spadną wszelkie obciążenia związane z niespłaconym zobowiązaniem. Przysługuje mu bowiem prawo wystąpienia z roszczeniem regresowym od głównego pożyczkobiorcy, a w razie jego śmierci – od osób dziedziczących po nim.
Czy możliwe jest umorzenie zobowiązania?
Taka możliwość istnieje, ale jest niezwykle rzadko stosowana. Przesłanką ku temu może być ciężka sytuacja życiowa najbliższych zmarłego kredytobiorcy (np. niepełnosprawność uniemożliwiająca pracę zarobkową, fakt, że zmarły był jedynym żywicielem rodziny).
Zasady umorzenia kredytu nie są uregulowane w żadnych przepisach, nie mówi o nich nic prawo bankowe, ustawa o kredycie konsumenckim ani inny dokument powszechnie obowiązujący. Zostało to pozostawione przez ustawodawcę do swobodnej oceny przez kredytodawców.
Wiadomo jedynie, że do umorzenia kredytu niezbędne jest złożenie stosownego wniosku. Mogą z nim wystąpić spadkobiercy zmarłego, którzy przyjęli spadek i odpowiedzialność za jego długi. Oprócz określenia istoty wniosku (dane wnioskodawcy, wskazanie umowy kredytu, której dotyczy oraz przyczyny, dla których bank powinien uwzględnić wniosek o umorzenie zobowiązania) trzeba też uzasadnić prośbę, np. trudną sytuacją życiową, finansową lub zdrowotną, która uniemożliwia uregulowanie zobowiązania zaciągniętego przez zmarłego.
Wymagalność kredytu
W obecnym stanie prawnym nie ma podstaw do tego, by twierdzić, że śmierć kredytobiorcy powoduje natychmiastową wymagalność zaciągniętego przez niego kredytu. Decydujące znaczenie mają zapisy umowy kredytowej, w której mogą się znaleźć zapisy na ten temat.
Co do zasady zadłużenie kredytowe wchodzi w skład spadku po zmarłym jako jedno z pasywów (długów) spadkowych. Termin wymagalności rat kredytu następuje osobno dla każdej z nich i mają tu zastosowanie ogólne przepisy kodeksu cywilnego.
Strefa Agenta
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
| Kurs walut Notowanie z: 2024-10-30 | |||
|---|---|---|---|
| USD | 3,9989 | 0.65% | 0.0262 zł |
| EUR | 4,3350 | 0.44% | 0.0192 zł |
| CHF | 4,6144 | 0.71% | 0.0328 zł |
| GBP | 5,1982 | 0.50% | 0.0261 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
Nasi partnerzy
