Nasza oferta
Jak płacić – gotówkowo czy bezgotówkowo?
Dla części osób odpowiedź jest oczywista, dla innych to wciąż pytanie z gatunku szekspirowskiego być albo nie być. Kwestia wygody, szybkości dokonywania płatności może być rozpatrywana według indywidualnych upodobań, ale względy bezpieczeństwa są uniwersalne, można je odnieść do każdego, bez względu na jego wiek i doświadczenia z bankowością.
Polska należy do liderów pod względem wyposażenia placówek handlowo-usługowych w nowoczesne terminale płatnicze, dość powiedzieć, że każde z tych urządzeń umożliwia transakcje zbliżeniowe. Mimo to wciąż większość płatności w naszym kraju dokonywana jest gotówką. Wskaźnik ten obniżyła nieco pandemia koronawirusa, gdy zwiększyła się liczba zakupów internetowych, ale i tak gotówka trzyma się mocno. Choć analitycy wskazują, że obrót nią jest kłopotliwy i kosztowny (transport, liczenie, wymiana zużytego bilonu czy banknotów), to nadal ma ona wielu zwolenników także po stronie przedsiębiorców.
W tych rozważaniach skupimy się na względach bezpieczeństwa, pokażemy, że obrót bezgotówkowy jest dużo bezpieczniejszy niż używanie monet czy banknotów. Oczywiście pod warunkiem, że będzie się przestrzegało podstawowych zasad ostrożności.
Zgubienie i kradzież
To najbardziej oczywiste możliwości utraty pieniędzy. Tracąc portfel na ogół bezpowrotnie przepada cała jego zawartość. Rabuś czy znalazca może swobodnie, bez obaw o zdemaskowanie, skorzystać z naszych pieniędzy. Nie ma sposobu, by ustalić, gdzie i kiedy je wydał.
Utrata karty oznacza jedynie stratę swego rodzaju narzędzia umożliwiającego dostęp do środków zgromadzonych na koncie. Owszem, można z niego skorzystać i dokonać kilku transakcji zbliżeniowych na niewielkie kwoty, które nie wymagają kodu PIN, ale nic ponadto. Na dodatek każda transakcja jest łatwa do zidentyfikowania, można sprawdzić, czy w danym miejscu nie znajduje się kamera, która zarejestrowała osobę dokonującą płatności, co może ułatwić jej złapanie.
W Internecie złodziej też zbytnio nie „poszaleje”, bo coraz więcej sklepów wprowadza podwójne zabezpieczenia. Płacąc za zakupy, trzeba podać nie tylko dane karty (jej numer, dane właściciela, termin ważności i kod CVV, czyli to, co jest na niej widoczne), ale także kod 3D Secure, który jest przesyłany na numer telefonu powiązany z kartą. Istnieje też metoda potwierdzenia transakcji powiadomieniem push w aplikacji mobilnej banku, który wydał kartę. To bardzo podobne zabezpieczenia do metody silnego uwierzytelniania przelewów internetowych.
Gdy zorientujemy się, że „plastik” nie znajduje się pod naszą kontrolą, możemy go czasowo zablokować korzystając z bankowości elektronicznej lub nieodwołalnie zastrzec, uniemożliwiając działanie osobie, która w nieuprawniony sposób weszła w posiadanie karty.
Zwrot nieautoryzowanej transakcji
Na dodatek przepisy wynikające z wdrożenia unijnej dyrektywy PSD2 mówią, że bank ma oddać posiadaczowi karty kwotę nieautoryzowanej płatności (czyli takiej, na którą nie wyraził on zgody) najpóźniej do końca dnia roboczego następującego po tym, w którym został poinformowany o zaistnieniu takiego zdarzenia. Obowiązek zwrotu jest bezwarunkowy, dopiero po jego dokonaniu bank może ustalać odpowiedzialność klienta za dokonanie takiej operacji. Jeśli zgromadzi dowody mówiące, że przyczynił się on do jej wystąpienia może wystąpić do płatnika z roszczeniem o zwrot całości lub części kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej (w zależności od stopnia jego odpowiedzialności). W przypadku sporu sprawa może być rozstrzygana przed sądem, bank nie posiada bowiem prawa do arbitralnego ustalenia odpowiedzialności płatnika, o czym Rzecznik Finansowy przypomina instytucjom finansowym przy różnych okazjach.
Przykładem sytuacji, w której posiadacz karty przyczynił się do zaistnienia nieautoryzowanej transakcji może być zwykłe oszustwo lub doszło do rażącego naruszenia zasad bezpieczeństwa przez właściciela „plastiku”, np. poprzez zapisanie kodu PIN na kartce znajdującej się wraz z kartą w portfelu lub, co gorsza, bezpośrednio na „plastiku”.
Trzeba jeszcze dodać, że zgłoszenie nieautoryzowanej transakcji powinno być wykonane przez właściciela karty niezwłocznie po tym, jak stwierdził jej wykonanie. Graniczny termin to 13 miesięcy od daty realizacji płatności.
Limity i blokady
Kolejnym elementem zwiększającym bezpieczeństwo transakcji bezgotówkowych są limity, zarówno dotyczące liczby transakcji, jak i ich wysokości. Można je ustawiać w bankowości elektronicznej w odniesieniu do dnia lub miesiąca, określać ich parametry dla bankomatów, punktów stacjonarnych i sklepów internetowych. Nie ma przeszkód, by dla jednej grupy, np. dla zakupów online jeśli z nich nie korzystamy albo dla transakcji zbliżeniowych, ustawić limit 0 zł. Dodajmy, że banki, które uniemożliwiają wyłączenie funkcji płatności zbliżeniowych ponoszą pełną odpowiedzialność finansową za transakcje zrealizowane w ten sposób przez osoby nieuprawnione.
Nowe ustawienia obowiązują natychmiast, nie ma więc przeciwskazań, by na co dzień były one niewielkie, a gdy planujemy zrobić większe zakupy dokonać zmian, które anulujemy po powrocie do domu.
Duże znaczenia dla bezpieczeństwa środków na koncie ma też wspomniana już czasowa blokada karty. Funkcjonalność ta nie powoduje unieważnienia karty, lecz tylko jej czasowe „wyłączenie”. Warto z tego skorzystać udając się w miejsce, gdzie musimy pozostawić kartę bez nadzoru lub istnieje duże ryzyko jej utraty, np. na basenie, na plaży, na koncercie.
Zastrzeżenie dokumentów
Większość z nas nosi karty w portfelu z dokumentami. Nie ma w tym nic złego pod warunkiem, że nie zgromadzimy tam wszystkich naszych „plastików”. Kilka z nich powinno się znajdować w innym miejscu, np. w etui w drugiej kieszeni lub w formie elektronicznej w telefonie czy smartwatchu. W ten sposób w razie utraty portfela nie staniemy w obliczu utraty dostępu do wszystkich posiadanych pieniędzy.
Gdy tylko zorientujemy się, że nie wiemy co się dzieje z naszą kartą, trzeba ją zablokować i rozpocząć poszukiwania. Jeśli utrata „plastiku” nie podlega wątpliwości, należy dokonać jego zastrzeżenia. Warto też zgłosić utratę dokumentu tożsamości, by został on wprowadzony do Systemu Dokumenty Zastrzeżone, co zapobiegnie jego wykorzystaniu do kradzieży tożsamości i zaciągnięciu na nasze dane kredytu, podpisaniu umowy abonamentowej czy zakupowi ratalnemu. Większość banków przyjmuje zastrzeżenia od wszystkich, choć są i takie, które umożliwiają to tylko swoim klientom. Informacja jest natychmiast przekazywana do Centralnej Bazy Danych i dostępna także dla innych podmiotów uczestniczących w Systemie. Publikowane cyklicznie dane pokazują, że to bardzo skuteczna metoda uniemożliwiająca działanie przestępcom.
Koszty
Tych, którzy może wciąż mają wątpliwości czy warto korzystać z płatności bezgotówkowych, może przekona aspekt finansowy. Transakcje bezgotówkowe są bezpłatne, coraz więcej banków umożliwia nawet wykonanie przynajmniej kilku przelewów natychmiastowych Express Elixir, dzięki którym pieniądze docierają do odbiorcy w ciągu kilku minut. Tymczasem przekaz pieniężny, nieważne czy zlecony na poczcie czy w prywatnej firmie, kosztuje, podobnie opłacenie rachunków za różnego rodzaju usługi. Jednostkowo może nie są to wielkie kwoty – od kilkudziesięciu groszy do kilku groszy – ale zważywszy na fakt, że większość opłat ponosimy cyklicznie, to w skali roku, może to być w sumie nawet kilkaset złotych.
Rozsądek
Zwolennicy gotówki mogą też podnosić argument, że płacąc w ten sposób można wydać tylko tyle, ile się ma w kieszeni. Tymczasem płatności karta, co potwierdzają zresztą badania, sprzyjają wydawaniu większych kwot, gdyż nie wiąże się to z uczuciem żalu wynikającym z pozbywania się czegoś, czym dysponujemy w danym momencie. To prawda, ale przecież niezależnie od metody płatności trzeba pamiętać o racjonalnym gospodarowaniu domowym budżetem. Decyzje zakupowe nie powinny być pochopne, podejmowane pod wpływem impulsu. Przy tego typu zachowaniach łatwo bowiem także o nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Zresztą, w każdej chwili można skontrolować stan swojego konta bankowego i ograniczyć wydatki wprowadzając niższe limity na transakcje bezgotówkowe.
Strefa Agenta
Skontaktuj się z nami!
Kursy walut
| Kurs walut Notowanie z: 2024-11-21 | |||
|---|---|---|---|
| USD | 4,1332 | 0.52% | 0.0212 zł |
| EUR | 4,3469 | 0.15% | 0.0065 zł |
| CHF | 4,6748 | 0.65% | 0.0304 zł |
| GBP | 5,2215 | 0.23% | 0.0122 zł |
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
- Proszę wypełnić to pole
Nasi partnerzy
